Weekoverzicht uitspraken omgevingsrecht
* ABRvS 16 augustus 2023, ECLI:NL:RVS:2023:3149: Awb, Wro; wijzigingsplan, gelijkheidsbeginsel, afstandsnorm, paardrijbak/woonbestemming, bestaande situatie, bouwmogelijkheden, bestaande gebouwen, parkeren/voldoende parkeergelegenheid, trailers, geluid, akoestisch onderzoek, maximum aantal personen/wedstrijddag, zelf in de zaak voorzien, einduitspraak na tussenuitspraak
* ABRvS 16 augustus 2023, ECLI:NL:RVS:2023:3140: Awb, Wabo, Gmw; handhaving, dwangsom, invordering, bed & breakfast, bouwwerken, bijzondere omstandigheden, concreet zicht op legalisatie, ontvankelijke aanvraag/moment besluitvorming, bereidheid verlenen medewerking, vertrouwensbeginsel/welbewuste standpuntbepaling, clustering overtredingen (Rb Den Haag 20/1899 en 20/6711)
* ABRvS 16 augustus 2023, ECLI:NL:RVS:2023:3123: Awb, Wro, Wabo; inpassingsplan, omgevingsvergunning, gecoördineerde voorbereiding, hoogspanningsstation, ondergrondse kabelleidingen, locatiekeuze kabeltracé/voor- en nadelen, woon- en leefklimaat, gezondheid/blootstelling magneetvelden, nieuw advies Gezondheidsraad, bestaande lijnen/versterkend effect magneetveldcontouren, gevolgen dieren/gewassen, voedselveiligheid, knetterend geluid/vochtig weer, akoestisch onderzoek, waarden Activiteitenbesluit milieubeheer, cumulatieve geluidbelasting, landschapsplan/bosschages, bedrijfsvoering, manoeuvreren, oppervlakteverlies, drainage, herstellen inklinking, schaderegeling, ontbreken toestemming/Belemmeringenwet Privaatrecht, waardevermindering woning
* ABRvS 16 augustus 2023, ECLI:NL:RVS:2023:3121: Awb, Wro; bpl, herontwikkeling, woningbouw, betrokken bij uitvoering, geen wettelijke verplichting/gewenste vorm van overleg, privacy, afstand, opgaande groen, behoefte
* ABRvS 16 augustus 2023, ECLI:NL:RVS:2023:3142: Awb, Wro, Wgh; bpl, besluit hogere grenswaarden, woningbouw, Chw/beroepsgronden, niet duidelijk onder besluiten vermeld, HGW/relativiteitsvereiste, ladder voor duurzame verstedelijking, voorwaardelijke verplichting/gronden buiten plangebied, fijnstof, stikstof, waterhuishouding, verkeer, parkeren, dynamische verwijzing/beleidsregels
* ABRvS 16 augustus 2023, ECLI:NL:RVS:2023:3129: Awb, Wro, Wabo; inpassingsplan, omgevingsvergunningen, opslaan CO2/lege gasvelden Noordzee, bouwvrijstelling, toename stikstofdepositie bij overschrijding KDW/voortoets, instandhoudingsdoelstellingen, specifieke milieukenmerken, criterium voortoets, karakter rapport/inhoud bepalend, geen mitigerende maatregelen, afkap 25 km, algemene trend achtergrondconcentratie, beheermaatregelen, habitatkwaliteit/natuurdoelanalyses, vegetatie, tijdelijke deposities, korstmossen, omslagpunten, cumulatie/andere plannen of projecten, einduitspraak na tussenuitspraak
* ABRvS 16 augustus 2023, ECLI:NL:RVS:2023:3146: Awb, Wnb; geen anticonceptie/grote grazers, Oostvaardersplassen, niet aanpassen beleidskader, besluit/niet gericht op rechtsgevolg, handhaving en intrekken ontheffingen/bevoegdheid gedeputeerde staten, Verdrag van Aarhus, Verdrag van Bern (Rb Midden-Nederland 21/799)
* ABRvS 16 augustus 2023, ECLI:NL:RVS:2023:3144: Awb, Wro; bpl, meerdere ontwikkelingen, verplaatsing supermarkt, parkeerterrein, verkeersveiligheid, bevoorrading, rijcurvesimulatie, zichtlijnen/dode hoek, betrouwbaarheid verkeersmodel, wachtrij rotonde, geluid, borging maatregelen, maatwerkvoorschriften, stille verharding, representatieve invulling maximale mogelijkheden, grenswaarden Activiteitenbesluit milieubeheer/handhaving
* ABRvS 16 augustus 2023, ECLI:NL:RVS:2023:3141: Awb, Wro; bpl, facetbestemmingsplan, karakteristieke gebieden/bebouwing, sloop/omgevingsvergunning, dubbelbestemming, bouwkundig slechte staat, sloop niet onmogelijk, administratieve lasten, verlening omgevingsvergunning/eigen procedure met rechtsbeschermingsmogelijkheden
* ABRvS 16 augustus 2023, ECLI:NL:RVS:2023:3120: Awb, Wro; wijzigingsplan, uitbreiding sportpark, natuurkampeerterrein, ladder voor duurzame verstedelijking, geluid, normen Activiteitenbesluit milieubeheer, stiltegebied/provinciale verordening, parkeren, lichtmasten/afstand tot plangebied
* ABRvS 16 augustus 2023, ECLI:NL:RVS:2023:3137: Awb, Wabo, Gmw; handhaving, dwangsom, bouwwerken zonder vergunning, strijd bpl, paardenpension, vergunning van rechtswege, overgangsrecht, hardheidsclausule, handhavingsbeleid, concreet zicht op legalisatie, evenredigheid handhaving, begunstigingstermijn, hoogte dwangsommen, uitleg aanvraag/aangevraagde activiteiten, duidelijkheid last (Rb Midden-Nederland 21/2417)
* ABRvS 16 augustus 2023, ECLI:NL:RVS:2023:3139: Awb, Wabo; afwijzing handhavingsverzoek, gebruik berging, stallen paarden, strijd bpl, woonbestemming, ruimtelijke uitstraling, woonwijk, afstand tot slaapkamer en terras, geur, windrichting (Rb Gelderland 22/1091 en 22/1085)
* ABRvS 16 augustus 2023, ECLI:NL:RVS:2023:3131: Awb, Tracéwet; afwijzing verzoek schadevergoeding, Tracébesluit N18, waardevermindering, maatstaven tegemoetkoming in planschade, maximale mogelijkheden, afwijkingsbevoegdheid, gronden derden/gronden aanvrager (Rb Overijssel 21/627)
* ABRvS 16 augustus 2023, ECLI:NL:RVS:2023:3132: Awb; afwijzing verzoek nadeelcompensatie, woning/waardevermindering, verkeersbesluit, plaatsing bushaltes, voorzienbaarheid, risicoaanvaarding, concreet beleidsvoornemen, redelijk denkend en handelend koper, publicatie gemeenteblad en lokale krant, niet onaanzienlijke afstand, aantekeningen adviseur/verslag hoorzitting (Rb Zeeland-West-Brabant 21/3041)
* ABRvS 16 augustus 2023, ECLI:NL:RVS:2023:3128: Awb, Wro; wijzigingsplan, woning, sloop agrarische opstallen, veeteeltbedrijf, voorwaarden wijzigingsbevoegdheid, veiligheid en verkeer, erfdienstbaarheid, privaatrechtelijke belemmering, geur, dierenverblijven/weiland, woon- en leefklimaat, geluid/VNG-brochure, provinciale verordening, spuitzone, afstand 50 m, tuinen/gevoelige functie, beperkingen huidige situatie, reële beperking voor de bedrijfsvoering
* ABRvS 16 augustus 2023, ECLI:NL:RVS:2023:3147: Awb, Wro; bpl, appartementengebouw, sloop kerkgebouw, bezonning, parkeren, voldoende parkeerplaatsen, parkeertelling, stedenbouwkundige opzet, verkeer, verkeersgeneratie, erftoegangswegen, capaciteit wegen
* ABRvS 16 augustus 2023, ECLI:NL:RVS:2023:3148: Awb, Wro, Wgh; bpl, besluit hogere waarden, woon-werkgebied, woningen, integraal kindcentrum, participatie, inspraak/gemeentelijke inspraakverordening, geluid, richtwaarden/Activiteitenbesluit milieubeheer, maximaal geluidniveau, brug, stemgeluid langzaam verkeer, padelbanen, inpandig, mogelijkheden planregels, zelf in de zaak voorzien
* ABRvS 16 augustus 2023, ECLI:NL:RVS:2023:3127:Awb, Wro; bpl, woningen, kantoren, fietsenstalling, stationshal, participatie, inspraak/gemeentelijke inspraakverordening, ladder voor duurzame verstedelijking, relativiteitsvereiste/relevante leegstand, verkeer, bestaande verkeersproblemen, capaciteit/verkeersbewegingen planontwikkeling, reistijdverlies, representativiteit verkeerstellingen, verkeersmodel/arbeidsplaatsen en inwoners, wind, nadere eisen-regeling, windhinderonderzoek, schaduw/bezonning, weerkaatsing geluid, cultuurhistorie, bedrijfsbelangen, voorwaardelijke verplichting, herontwikkeling, structuurvisie, UNESCO-werelderfgoed/relativiteitsvereiste, duurzaamheid, luchtkwaliteit, WHO-advieswaarden, stikstof
* ABRvS 15 augustus 2023, ECLI:NL:RVS:2023:3096: Awb, Wabo, Gmw; vovo en kortsluiten, handhaving, dwangsom, bouwen zonder vergunning, strijd bpl, uitleg planregels, last, verwijderen keukens, afdoppen waterleidingen badkamers, (ver)bouwwerkzaamheden (Rb Oost-Brabant 23/326 en 23/596)
* Rechtbank Noord-Holland 15 augustus 2023, ECLI:NL:RBNHO:2023:7885: Awb, Gmw; vovo, handhaving, dwangsom, standplaatsvergunning, strijd voorwaarden, dagelijkse verplaatsing (nagenoeg) onmogelijk, foto’s college/na sluiting onderzoek, Procesreglement bestuursrecht 2021, vertrouwensbeginsel/vragen nadere reactie ambtenaar
* ABRvS 14 augustus 2023, ECLI:NL:RVS:2023:3095: Awb, Wro; vovo, bpl, zandwinmogelijkheid, uitbreiding camping, wijzigingen dagrecreatiegebied, voormalige steenfabriek, dubbelbestemming/bouwverbod, onbedoeld en ongewenst, raadsvergadering/wijziging planregels, belangen derden, onderlinge overeenstemming aanpassing planregels, belangen derden/toewijzing verzoek
# Rechtbank Midden-Nederland 14 augustus 2023, ECLI:NL:RBMNE:2023:4208: Awb, Wabo; omgevingsvergunning afwijken bpl, bouwen 3 woongebouwen, appartementen, parkeerkelder, zes twee-onder-één-kapwoningen, visrokerij, geur, kengetallen/geurmetingen, geuremissie/week- of jaarproductie, rookruimte, 98-percentiel, 99,9-percentiel, NeR, geluid, Activiteitenbesluit, geluidmetingen, geluidbronnen, indicatieve berekening, piekgeluiden, maatregelen/geluidreductie, gevelgeluidwering
* Rechtbank Noord-Nederland 11 augustus 2023, ECLI:NL:RBNNE:2023:3343: Awb, Wabo; vovo, handhaving, dwangsom, paardenopvang, paardenhouderij, concreet zicht op legalisering, aanvraag met ruimtelijke onderbouwing, aanvraag incompleet, bedrijfsplan, (financiële) uitvoerbaarheid, ontwerpbpl, duidelijkheid last, begunstigingstermijn, hoogte dwangsom, evenredigheid, draagkracht
* Rechtbank Zeeland-West-Brabant 10 augustus 2023, ECLI:NL:RBZWB:2023:5609: Awb; kennelijk niet-ontvankelijk, griffierecht niet voldaan, aangetekende brief, retour ontvangen/vermelding “niet afgehaald”, gewone postverzending/BRP
* Rechtbank Gelderland 10 augustus 2023, ECLI:NL:RBGEL:2023:4619: Awb, Waterwet; vovo en kortsluiten, oplegging gedoogplicht, dijkversterking, minnelijk overleg, aanbod, geen tegenaanbod, terughoudende beoordeling, onteigening, benodigde oppervlakte, totale grondoppervlak rechthebbende, EVRM
* Rechtbank Noord-Nederland 10 augustus 2023, ECLI:NL:RBNNE:2023:3365: Awb, Wnb; afwijzing aanvraag ontheffing afschot, afwijzing schadevergoeding, vos, importeur diersoorten, andere bevredigende oplossing, doel ingreep, voswerend hekwerk, vrijhouden/begroeiing en sneeuw, uitzonderlijke weersomstandigheden, bijzondere bedrijfsvoering, provinciale verordening/indieningstermijn aanvraag, hogere regelgeving, invulling redelijkheidscriterium, BIJ12, schouwen/DNA afnemen, bijzondere omstandigheden
* ABRvS 9 augustus 2023, ECLI:NL:RVS:2023:3028: Awb, Wob; vovo, openbaarmaking adressen, concurrerende ondernemingen, fosfaatrechten, belangenafweging, keuze wetgever, geen schorsende werking hoger beroep, afdeling ICT, 30.000 fosfaatbeschikkingen, elektronisch raadpleegbaar register, milieu-informatie (Rb Overijssel 22/10)
* ABRvS 9 augustus 2023, ECLI:NL:RVS:2023:3036: Awb, Wabo; vovo, omgevingsvergunning afwijken bpl, wonen met maatschappelijk doel, belangenafweging, verhuizing, gevolgen persoonlijke ontwikkeling, hinder/overlast, vervangende locatie, voorlopige voorziening, nieuwe beslissing aanvraag/pakket aan beheersmaatregelen (Rb Amsterdam 23/1630 en 23/1632)
* ABRvS 9 augustus 2023, ECLI:NL:RVS:2023:3029: Awb, Gmw; vovo, exploitatievergunning, sport- en poolbar, APV, geldende bpl, horeca, feitelijk gebruik, beslag inboedel, moment ondertekenen huurovk, zware horeca-inrichting, langer dan een jaar onderbroken, gebruiksovergangsrecht (Rb Den Haag 22/669)
* Gerecht in eerste aanleg van Bonaire, Sint Eustatius en Saba 9 augustus 2023, ECLI:NL:OGEABES:2023:14: BW, Wet fin BES; onrechtmatige overheidsdaad, wetgeving, civiele rechter/bestuursrechter, exceptieve toetsing, afvalwaterverordening, collectieve belangen, aanvullende heffing hotels en restaurants/gelijkheidsbeginsel, onverbindend, buiten toepassing laten, verklaring voor recht/verbod
* Rechtbank Noord-Holland 9 augustus 2023, ECLI:NL:RBNHO:2023:7652: Awb, Wabo; omgevingsvergunningen bouwen, afwijken bpl en wijzigen uitrit, negen woningen met bergingen en parkeerplaatsen, kruimelgevallenregeling, tijdelijke afwijking gebruik/10 jaar, beëindiging zonder onomkeerbare gevolgen, nieuwbouw/geen tijdelijk karakter, voorbereidingsprocedure, vvgb, 6:22 Awb, definitieve geschilbeslechting, tussenuitspraak
* Rechtbank Noord-Nederland 9 augustus 2023, ECLI:NL:RBNNE:2023:3311: Awb, Wabo; vovo, omgevingsvergunning kap boom, belanghebbende, nader onderzoek, enige feitelijke werkzaamheden, (on)bevoegd genomen besluit, mandaat, Boom Effect Analyse, belangenafweging, onzekerheden, bouwvergunning, toewijzing verzoek/schorsing besluit
* Rechtbank Den Haag 8 augustus 2023, ECLI:NL:RBDHA:2023:11795: Awb, Wnb; vovo en kortsluiten, Wnb-vergunning, bouw vier woningen, ontvankelijkheid, stikstofdepositie, bouwvrijstelling/buiten toepassing laten, AERIUS-berekening, habitattypen/leefgebieden, werktuigen/borging, handhaafbaarheid, natuurdoelanalyse, tussenuitspraak
* Rechtbank Noord-Holland 8 augustus 2023, ECLI:NL:RBNHO:2023:7543: Awb, Wabo, Gmw; handhaving, dwangsom, botenhuis, nieuw bouwwerk, vorig botenhuis, gelijkheidsbeginsel
* Rechtbank Den Haag 7 augustus 2023, ECLI:NL:RBDHA:2023:11736: Awb, Wabo; vovo, omgevingsvergunning bouwen en afwijken bpl, plaatsen aanbouw/extra schoollokalen, parkeren, parkeerbehoefte, afwijken parkeereis, gedragsvoorschriften, gemeentelijke beleidsnota, brandwerendheid/relativiteitsvereiste, verstening
* Rechtbank Zeeland-West-Brabant 7 augustus 2023, ECLI:NL:RBZWB:2023:5529: Awb, Wabo; afwijzing handhavingsverzoek, strijd beheersverordening, bouwen in afwijking van omgevingsvergunning, gebruiksvoorschriften, aantal bewoners, permanente bewoning, geen inzicht in aard en duur bewoning, einduitspraak na tussenuitspraak
* Rechtbank Noord-Holland 3 augustus 2023, ECLI:NL:RBNHO:2023:7534: Awb, Wabo; wijziging voorschriften revisievergunning, BREF LVIC, SO2-emissie, zwavelzuurfabrieken, BBT, schone lucht akkoord, implementatietermijn, haalbaarheid
* Rechtbank Overijssel 3 augustus 2023, ECLI:NL:RBOVE:2023:3130: Awb, Wabo; vovo, omgevingsvergunning uitvoeren werk of werkzaamheid en afwijken bpl, spottershill, spoedeisend belang, onomkeerbare gevolgen, immobiele/mobiele verontreiniging, Natura 2000, AERIUS-berekening, flora en fauna, dassen
* Rechtbank Midden-Nederland 2 augustus 2023, ECLI:NL:RBMNE:2023:4239: Awb, Woningwet; vovo, handhaving, dwangsom, Bouwbesluit, scheepselevator, welstandsexces, excessenregeling welstandsnota, niet transparante beplating, belangenafweging, veilige situatie perceel, zoeken constructieve oplossingen
* Gerechtshof ‘s-Hertogenbosch 1 augustus 2023, ECLI:NL:GHSHE:2023:2515: BW; verklaring voor recht, tekortschieten nakoming, onrechtmatige daad, vaststelling bpl, huisvesting arbeidsmigranten, toezegging/maatstaf bestuursrechter, schending vertrouwensbeginsel, schade, causaal verband, schadestaat,
* Rechtbank Noord-Holland 1 augustus 2023, ECLI:NL:RBNHO:2023:7442: Awb, Wnb; vovo, handhaving, niet invorderen verbeurde dwangsom, financieel geschil, spoedeisend belang, geen onomkeerbare gevolgen
* Rechtbank Noord-Holland 27 juli 2023, ECLI:NL:RBNHO:2023:7614: Awb, Gmw; vovo, evenementenvergunning, geluid, norm/bestemmingsplan, Nota Limburg, maatregelen, geen harde norm, geluidsniveau woning
* Rechtbank Den Haag 26 juli 2023, ECLI:NL:RBDHA:2023:10892: Awb, Gmw; handhaving, invordering, APV, aanbieden producten, rolcontainers, pallets, onderzoek ter plaatse rechtbank, bedrijfsvoering, winkel klein, aanbod groot, magazijn, invordering geen doel, onevenredig
* Rechtbank Den Haag 21 juli 2023, ECLI:NL:RBDHA:2023:10574: Awb, Wabo; vovo, weigering omgevingsvergunning, bouwen garage, spoedeisend belang, gevolgen schorsing/geen recht om garage te bouwen, geen onverwijlde spoed, wel mogen bouwen/te verstrekkende voorziening
* Gerecht in Eerste Aanleg van Aruba 19 juli 2023, ECLI:NL:OGEAA:2023:160: BW; kort geding, vordering verbod strandaanleg, verwijderen zeegras, ontheffing Natuurbeschermingsverordening, bestuursrechtelijke procedure/Lar, uitleg woord “verwijderen”, staken werkzaamheden/schade, belangenafweging
* Rechtbank Midden-Nederland 19 juli 2023, ECLI:NL:RBMNE:2023:4209: BW, Onteigeningswet; onteigening, schadeloosstelling, noodzaak, alternatief, tracébesluit, verweer van planologische aard, bestuurlijke procedure, uitspraak Afdeling, haalbaarheid
* Rechtbank Noord-Nederland 18 juli 2023, ECLI:NL:RBNNE:2023:3411: Awb, TwG, BW; mijnbouwschade, bijkomende kosten, opslag- en transportkosten, causaal verband, vertraging verbouwingswerkzaamheden, gederfde huurinkomsten
* Rechtbank Noord-Nederland 18 juli 2023, ECLI:NL:RBNNE:2023:3410: Awb, TwG, BW; mijnbouwschade, bewijsvermoeden, tegelvloer, plafond- en wandafwerking, gelijkheidsbeginsel
* Rechtbank Noord-Nederland 18 juli 2023, ECLI:NL:RBNNE:2023:3409: Awb, TwG, BW; mijnbouwschade, bewijsvermoeden, scheuren/muren, SBR Trillingsrichtlijn, herstelkosten, kleurverschil/sausen
* Rechtbank Zeeland-West-Brabant 14 juli 2023, ECLI:NL:RBZWB:2023:5521: Awb, Wabo; vovo, omgevingsvergunning bouwen groter aantal woningen, voorschrift/eigen gebruik, spoedeisend belang, geen rechtsmiddelen vergunning en voorschrift, voorlopige voorziening/te verstrekkende maatregel, financiële noodsituatie
* Rechtbank Noord-Nederland 7 juli 2023, ECLI:NL:RBNNE:2023:3412: Awb, TwG, BW; mijnbouwschade, bewijsvermoeden, scheuren buitenmuren, thermische werking, scheur sierpleisterwerk, scheur stuc- en behangwerk, scheur wand schuur, belasting kapconstructie, lateiconstructie, wettelijke rente
* Rechtbank Noord-Nederland 20 juni 2023, ECLI:NL:RBNNE:2023:3228: Awb, Hvw, Wabo, Gmw; huisvestingsvergunning, WOZ-waarde, geen reële inschatting, (markt)waarde, koopprijsgrens, waardepeildatum, handhaving, dwangsom, recreatief gebruik, opruimen woning, overnachten recreatieappartement, onvoldoende vastgesteld/overtreding, preventie, voorkomen herhaling overtreding
# Rechtbank Limburg 8 juni 2023, ECLI:NL:RBLIM:2023:3455: Awb, Wnb; vovo, weigering ontheffing, vangkooien, ondersteunend afschot, spreeuwen, schade bessenoogst, andere bevredigende oplossing, bestemmingsplannen/teeltondersteunende voorzieningen, alsnog ontheffing verleend voor aantal verzoeker/planologische belemmeringen aangetoond, verlengen ordemaatregel
* Rechtbank Limburg 8 juni 2023, ECLI:NL:RBLIM:2023:3442: Awb, Wabo; vovo, handhaving, dwangsom, geen omgevingsvergunning milieu, overtreding voorschriften, PGS 15:2016, concreet zicht op legalisatie, aanvraag milieuneutrale wijziging, evenredigheid, duur begunstigingstermijn, niet inschakelen StAB/ontbreken tegenbewijs verzoekster
* Rechtbank Limburg 8 juni 2023, ECLI:NL:RBLIM:2023:3448: Awb, Wabo, Gmw; vovo en kortsluiten, handhaving, dwangsom, APV, kampeermiddelen, caravans, evenredigheid handhaving, betoging/Grondwet, Wet openbare manifestaties, kampement, uiten visie op politiek of maatschappelijk gebied, recht op betoging/algemeen belang handhaving
* Rechtbank Amsterdam 25 mei 2023, ECLI:NL:RBAMS:2023:3280: Awb, Wabo; omgevingsvergunning bouwen en afwijken bpl, woningen, bouwhoogte/liftopbouw, beeldkwaliteitsplan, bouwenvelop, beleidsregel, Bouwbesluit/relativiteitsvereiste, privacy, privaatrechtelijke belemmering, alternatieven, vooringenomenheid
* Rechtbank Limburg 16 mei 2023, ECLI:NL:RBLIM:2023:3093: Awb, Wabo; vovo, omgevingsvergunning bouwen en afwijken bpl, interne verbouwing, twee appartementen, zeven studio’s, spoedeisend belang, belanghebbende, grondslag, woon- en leefklimaat, parkeren, CROW-publicatie/kengetallen, privacy, evidente privaatrechtelijke belemmering, geluid, stemgeluid, participatie, welstand, waardedaling
* Rechtbank Den Haag 12 mei 2023, ECLI:NL:RBDHA:2023:11893: Awb, Wabo; vovo, weigering omgevingsvergunning, legaliseren bouwkundige splitsing, woning met bedrijfsruimte, spoedeisend belang, onomkeerbare gevolgen, splitsing reeds gerealiseerd, financiële en persoonlijke belangen, verzoek om schadevergoeding
* Rechtbank Limburg 10 mei 2023, ECLI:NL:RBLIM:2023:3002: Awb, Woningwet; vovo, handhaving, dwangsom, Bouwbesluit 2012, rookafvoerkanalen, geluid-, rook- en wateroverlast, belanghebbende, belangenafweging, continue geluidmeting, Activiteitenbesluit milieubeheer, verplaatsen kanaal/bezwaarlijk, investering, begunstigingstermijn, rijksmonument, monumentencommissie
* Rechtbank Den Haag 4 mei 2023, ECLI:NL:RBDHA:2023:11894: Awb, Wabo; vovo, handhavingsverzoek, digitale reclamezuil, niet tijdig beslissen, zuil verwijderd, vaststellen dwangsom, proceskosten/wegingsfactor
* Rechtbank Noord-Holland 25 april 2023, ECLI:NL:RBNHO:2023:7598: Awb, Wabo; omgevingsvergunning bouwen, herbouw woning, uitleg planregels, maximum aantal woningen, toelichting, actualisatieplan, keuze planwetgever
* Rechtbank Den Haag 19 april 2023, ECLI:NL:RBDHA:2023:11870: Awb, Wabo; vovo, omgevingsvergunning uitweg en laad- en losplaats, spoedeisend belang, verkeersveiligheid
* Rechtbank Noord-Holland 4 april 2023, ECLI:NL:RBNHO:2023:7467: Awb; vovo, handhaving, dwangsom, snackkar, opschorten begunstigingstermijn, geen spoedeisend belang, onomkeerbare situatie, enige inkomstenbron
* Rechtbank Den Haag 9 maart 2023, ECLI:NL:RBDHA:2023:11884: Awb, Gmw; vovo, evenementenvergunning, kindervrijmarkt, procesbelang, evenement heeft plaatsgevonden, toekomstige aanvragen, schade
* Rechtbank Den Haag 19 januari 2023, ECLI:NL:RBDHA:2023:11892: Awb, Wabo; vovo, omgevingsvergunning vergroten woning, extra bouwlaag, spoedeisend belang, werkzaamheden in afrondende fase, gebruik erf, parkeerplaatsen, in-en uitrit, afzonderlijke omgevingsvergunning
* Rechtbank Den Haag 16 februari 2023, ECLI:NL:RBDHA:2023:11877: Awb, Wabo; vovo, omgevingsvergunning bouwen, spoedeisend belang, onomkeerbare gevolgen, bouwen steigers, funderingspalen, veiligheid vaarverkeer
* Rechtbank Den Haag 19 januari 2023, ECLI:NL:RBDHA:2023:11872: Awb, Wabo; vovo, omgevingsvergunning in- en uitrit, onverwijlde spoed, verlagen stoep, eenvoudige ingreep, gemakkelijk terugdraaien, verkeersveiligheid, overlast, hinder, beleidsregels, afstand tot kruispunt, APV/bruikbaarheid weg
* Rechtbank Den Haag 28 oktober 2022, ECLI:NL:RBDHA:2022:16038: Awb, Wabo; vovo, omgevingsvergunning afwijken bpl, tijdelijk/10 jaar, huisvesting arbeidsmigranten, spoedeisend belang, woning staat/wordt bewoond, onomkeerbare gevolgen/demontabele woning, illegaal gebruik/handhavingsverzoek
* Rechtbank Den Haag 12 augustus 2022, ECLI:NL:RBDHA:2022:16037: Awb, Wabo; vovo, omgevingsvergunningen realiseren aanlegsteigers, spoedeisend belang, showsteiger, voorbereidende werkzaamheden, evidente onrechtmatigheid, één bouwwerk/niet onderling verbonden, landschappelijke structuur en kwaliteit, cultuurhistorische waarde, duidelijkheid tekeningen, privaatrechtelijke belemmering
* Rechtbank Noord-Holland 20 juni 2023, ECLI:NL:RBNHO:2023:7608: Awb, Wabo; weigering omgevingsvergunning, bouwen en afwijken bpl, zonweringsconstructies, uitleg bpl, kruimelgevallenregeling, gemeentelijk beleid, welstandsadvies, geen technisch equivalent alternatief
* Rechtbank Noord-Holland 20 juni 2023, ECLI:NL:RBNHO:2023:7604: Awb, Wabo, Gmw; handhaving, dwangsom, carport, uitleg bpl, bouwwerk, voorgevelrooilijn, gelijkheidsbeginsel, handhavingsbeleid, gemiddelde prioritering
* Rechtbank Gelderland 27 mei 2014, ECLI:NL:RBGEL:2014:3412: Awb, Wabo, Gmw; handhaving, dwangsom, schuren verwijderen/verwijderd houden, opslag diverse materialen, overgangsrecht, concreet zicht op legalisatie, bijzondere omstandigheden
# = betrokkenheid STAB
! = (nog) niet gepubliceerd
* ABRvS 16 augustus 2023, ECLI:NL:RVS:2023:3140: Awb, Wabo, Gmw; handhaving, dwangsom, invordering, bed & breakfast, bouwwerken, bijzondere omstandigheden, concreet zicht op legalisatie, ontvankelijke aanvraag/moment besluitvorming, bereidheid verlenen medewerking, vertrouwensbeginsel/welbewuste standpuntbepaling, clustering overtredingen (Rb Den Haag 20/1899 en 20/6711)
10.2. Anders dan de rechtbank is de Afdeling van oordeel dat het college in de besluitvorming onvoldoende heeft onderbouwd hoe de clustering van overtredingen voor de in de categorieën A en B genoemde bouwwerken per categorie tot stand is gekomen. Daarbij betrekt de Afdeling dat het college de samenhang tussen de verschillende overtredingen die per categorie van bouwwerken zijn opgenomen en het voldoen aan de last onvoldoende concreet heeft onderbouwd. De enkele verwijzing van het college naar het al dan niet (onder voorwaarden) bestaan van de mogelijkheid om de geconstateerde overtredingen te legaliseren als reden om verschillende overtredingen in een categorie van bouwwerken onder te brengen is daarvoor onvoldoende. Niet is gebleken van een zodanige ruimtelijke of andere samenhang tussen de in de categorieën A en B genoemde bouwwerken, dat voor deze gezamenlijk een bedrag kan worden opgenomen tot betaling van een geldsom indien de last voor de desbetreffende categorie van bouwwerken niet of niet tijdig wordt uitgevoerd. Ook anderszins is de Afdeling niet gebleken van een voldoende onderbouwing van de clustering van overtredingen, waarvoor een dwangsom wordt opgelegd of een samenhang van de overtredingen per categorie van bouwwerken. Gedacht kan dan worden aan een relatie met de feiten waardoor de overtredingen volgens het college zijn ontstaan of de activiteiten die volgens het college nodig zijn om de geconstateerde overtredingen te beëindigen. Dit betekent dat het college in dit geval niet kon volstaan met het verbinden van een dwangsom aan een categorie van overtredingen. Het besluit van 14 januari 2020, waarbij het besluit van 3 juli 2019 is gehandhaafd, is alleen al daarom in strijd met artikel 3:2 van de Awb niet zorgvuldig voorbereid. Het betoog slaagt.
* ABRvS 16 augustus 2023, ECLI:NL:RVS:2023:3129: Awb, Wro, Wabo; inpassingsplan, omgevingsvergunningen, opslaan CO2/lege gasvelden Noordzee, bouwvrijstelling, toename stikstofdepositie bij overschrijding KDW/voortoets, instandhoudingsdoelstellingen, specifieke milieukenmerken, criterium voortoets, karakter rapport/inhoud bepalend, geen mitigerende maatregelen, afkap 25 km, algemene trend achtergrondconcentratie, beheermaatregelen, habitatkwaliteit/natuurdoelanalyses, vegetatie, tijdelijke deposities, korstmossen, omslagpunten, cumulatie/andere plannen of projecten, einduitspraak na tussenuitspraak
9.1.Het Porthos-project zal in de bouwfase (ook wel aanlegfase genoemd) leiden tot een toename van de stikstofdepositie op overbelaste stikstofgevoelige natuurwaarden in Natura 2000-gebieden. Dit betekent dat de stikstofdepositie op delen van het voorkomen van bepaalde habitattypen toeneemt terwijl de KDW voor die habitattypen al worden overschreden. Als zodanig is dit niet in geschil en de ministers hebben dit op de zitting nog een keer bevestigd. Dit enkele feit maakt echter niet dat een passende beoordeling in dit geval zonder meer noodzakelijk was en dat niet met een voortoets mocht worden volstaan. Het primaire betoog van MOB daarover slaagt niet. Bij een overschrijding van de KDW staat namelijk niet al bij voorbaat of steeds vast dat significante gevolgen kunnen optreden. In verschillende uitspraken heeft de Afdeling geoordeeld dat met een voortoets kon worden volstaan, in situaties waarin het plan of project leidde tot een toename van stikstofdepositie op overbelaste habitattypen (zie bijvoorbeeld de uitspraken van 22 april 2020, ECLI:NL:RVS:2020:1110, 9 juni 2021, ECLI:NL:RVS:2021:1214, en 26 oktober 2022, ECLI:NL:RVS:2022:3093). Of een plan of project moet worden beschouwd als een plan of project dat significante gevolgen kan hebben moet immers per plan of project worden beoordeeld in het licht van de instandhoudingsdoelstellingen van het betrokken Natura 2000-gebied en in het licht van de specifieke milieukenmerken en omstandigheden van het betrokken Natura 2000-gebied (zie ook de punten 69 en 70 van het arrest van het Hof van Justitie van de EU van 7 november 2018, C-293/17 en C-294/17, (PAS-uitspraak), ECLI:EU:C:2018:882).
10.1. Bij een voortoets is het relevante criterium dat ‘significante gevolgen voor een Natura 2000-gebied op voorhand op grond van objectieve gegevens kunnen worden uitgesloten’.
Een voortoets wordt gemaakt om vast te stellen of een risico bestaat dat een plan of project significante gevolgen heeft voor een gebied. In het bijzonder gelet op het voorzorgsbeginsel bestaat dat risico wanneer op grond van objectieve gegevens niet kan worden uitgesloten dat het plan of project, afzonderlijk of in combinatie met andere plannen of projecten, significante gevolgen heeft voor het betrokken gebied. Een plan of project moet worden beschouwd als een plan of project dat significante gevolgen kan hebben voor een gebied wanneer het de instandhoudingsdoelstellingen daarvan in gevaar dreigt te brengen. Een dergelijk risico moet met name worden beoordeeld in het licht van de specifieke milieukenmerken en omstandigheden van het Natura 2000-gebied (zie het arrest van het Hof van Justitie van de EU van 7 september 2004, C-127/02, (Kokkelvisserij), ECLI:EU:C:2004:482).
10.2. De Afdeling stelt op dit punt voorop dat bij het bepalen van het karakter van het rapport (voortoets of passende beoordeling) de inhoud van een rapport (of van verschillende documenten samen) beslissend is (vergelijk de uitspraken van 19 maart 2014, ECLI:NL:RVS:2014:927, en 6 april 2014, ECLI:NL:RVS:2014:1297).
10.3. De Afdeling stelt vast dat in het rapport van 15 maart 2022 geen mitigerende maatregelen zijn betrokken voor de stikstofdepositie die zal worden veroorzaakt in de bouwfase van het Porthos-project. Ook zijn er geen andere omstandigheden, zoals bijvoorbeeld een afname van de oppervlakte van een Natura 2000-gebied, waardoor op voorhand duidelijk is dat significante gevolgen zullen optreden. Wel moet worden vastgesteld dat het rapport in het tweede deel uitvoerige beschrijvingen bevat van de Natura 2000-gebieden, maar MOB heeft niet bestreden dat het hierbij alleen gaat om objectieve gegevens die zijn afgeleid uit bestaande en beschikbare informatie, in het bijzonder de natuurdoelanalyses van de provincie Zuid-Holland van 2021 (hierna NDA’s). Van belang is voorts dat in het rapport van 15 maart 2022 geen analyse is opgenomen waarbij de verschillende aspecten zijn gewogen en dat geen nader onderzoek is uitgevoerd ter onderbouwing van de conclusies. Telkens is, na een beschrijvend deel, op grond van de deskundigheid van de rapporteur vastgesteld dat de conclusie die al op grond van het eerste deel in algemene zin was getrokken (dat geen significante effecten optreden) ook van toepassing is wanneer wordt gekeken naar de specifieke gegevens over een habitattype in het betreffende Natura 2000-gebied. Het rapport van 15 maart 2022 is daarom naar het oordeel van de Afdeling ingericht om op basis van objectieve gegevens te bepalen of op voorhand is uitgesloten dat significante effecten optreden.
15.1. Ook als het gaat om een tijdelijke toename van stikstofdepositie op overbelaste stikstofgevoelige natuurwaarden in een Natura 2000-gebied, kan niet worden uitgesloten dat significante effecten zullen optreden. Zoals de Afdeling op de zitting samen met partijen heeft vastgesteld, blijft ook een tijdelijke stikstofdepositie in de bodem achter en kan zo’n stikstofdepositie langdurige effecten hebben op de kwaliteit en trends in oppervlakte en kwaliteit van de habitattypen. Stikstofdepositie uit het verleden kan via accumulatie in de bodem nog zijn weerslag hebben op de huidige kwaliteit van habitattypen (vergelijk ook overweging 16.2 van de uitspraak van 21 september 2022, ECLI:NL:RVS:2022:2752). Maar de Afdeling sluit niet uit dat de tijdelijkheid van stikstofdeposities in sommige gevallen de conclusie kan rechtvaardigen dat uitgesloten is dat een plan of project significante gevolgen heeft. Daarbij is van belang in hoeverre en op welke termijn een gebied die deposities kan opvangen. Als een gebied maar een klein opvangend vermogen heeft, is het mogelijk dat tijdelijke deposities toch structureel doorwerken en wel significante gevolgen kunnen hebben, maar als een gebied die tijdelijke toename wel kan opvangen, zijn significante gevolgen wellicht uitgesloten.
15.10. De Afdeling is van oordeel dat de ministers op basis van het rapport van 15 maart 2022 mochten vaststellen dat op voorhand significante effecten als gevolg van het ontstaan van omslagpunten in voor verzuring gevoelige habitattypen zijn uitgesloten. De stelling van MOB dat meer onderzoek hierin meer inzichten kan geven, maakt niet dat de ministers op dit punt het rapport van 15 maart 2022 niet mochten volgen. Daartoe overweegt de Afdeling dat het onderzoek in de voortoets gericht moet zijn op de vraag of op basis van objectieve gegevens kan worden uitgesloten dat het plan of project, afzonderlijk of in combinatie met andere plannen of projecten, significante gevolgen kan hebben voor de betrokken Natura 2000-gebieden. Om op grond van objectieve gegevens vast te stellen dat significante effecten uitgesloten zijn moet inzicht bestaan in de specifieke milieukenmerken en omstandigheden van de betrokken Natura 2000-gebieden. Dat betekent echter niet dat steeds al het onderzoek naar de omstandigheden moet worden gedaan dat mogelijk is. In dit geval zijn de beschikbare gegevens over de bodem, aangevuld met informatie over de plantengroei, de basis geweest voor de vaststelling dat zich niet over grote oppervlakken een omslag zal voordoen. In hetgeen MOB naar voren heeft gebracht is geen reden gelegen om aan te nemen dat in dit geval niet op basis van die gegevens kon worden vastgesteld dat significante effecten door accumulatie zijn uitgesloten.
* ABRvS 16 augustus 2023, ECLI:NL:RVS:2023:3139: Awb, Wabo; afwijzing handhavingsverzoek, gebruik berging, stallen paarden, strijd bpl, woonbestemming, ruimtelijke uitstraling, woonwijk, afstand tot slaapkamer en terras, geur, windrichting (Rb Gelderland 22/1091 en 22/1085)
2.2. Zoals de Afdeling eerder heeft overwogen (zie bijvoorbeeld onder 2.1 van de uitspraak van 20 november 2019, ECLI:NL:RVS:2019:3803), moet de vraag of het gebruik van een perceel voor het houden van paarden in strijd is met de woonbestemming, worden beantwoord aan de hand van de ruimtelijke uitstraling die dat gebruik gezien zijn aard, omvang en intensiteit heeft. Hierbij moet ook de aard van de omgeving en de relatie van het perceel tot het buitengebied worden betrokken. Bepalend is of deze uitstraling zodanig is dat deze niet meer past bij de woonfunctie van het perceel.
2.3. Het perceel ligt aan de rand van een aaneengesloten gebied met (vrijstaande) woningen die niet op heel grote afstand van elkaar liggen. De rechtbank heeft dit gebied terecht aangemerkt als een woonwijk. In het rapport wordt er met name op gewezen dat aan de andere kant van het perceel gronden met een agrarische bestemming liggen, maar die omstandigheid doet er niet aan af dat het perceel zelf een woonbestemming heeft en onderdeel uitmaakt van een woonwijk. De berging ligt op zeer korte afstand (1,5 m tot 2 m) van de slaapkamer van [partij A] op de begane grond. De berging ligt ook op zeer korte afstand van het terras van [partij B] (1 m tot 2 m). Gelet op deze omstandigheden heeft de rechtbank terecht geoordeeld dat het houden van twee paarden niet in overeenstemming is met de geldende woonbestemming. Voor dat oordeel was geen nader onderzoek nodig. Ook als de dominante windrichting geur wegblaast van de percelen van [partij A] en [partij B], zoals in het rapport wordt gesteld, is het gelet op de aard van de omgeving en de zeer korte afstand tot de naastgelegen percelen aannemelijk dat (geur)hinder kan ontstaan voor omwonenden door het houden van twee paarden. Het betoog slaagt niet.
* ABRvS 16 augustus 2023, ECLI:NL:RVS:2023:3132: Awb; afwijzing verzoek nadeelcompensatie, woning/waardevermindering, verkeersbesluit, plaatsing bushaltes, voorzienbaarheid, risicoaanvaarding, concreet beleidsvoornemen, redelijk denkend en handelend koper, publicatie gemeenteblad en lokale krant, niet onaanzienlijke afstand, aantekeningen adviseur/verslag hoorzitting (Rb Zeeland-West-Brabant 21/3041)
6.2. De Inspraaknotitie is een zogenoemd concreet beleidsvoornemen. Uit de rechtspraak van de Afdeling (onder meer de uitspraak van 15 maart 2017, ECLI:NL:RVS:2017:676) volgt dat de schadeveroorzakende ontwikkeling op grond van dat beleidsvoornemen voorzienbaar was, indien een redelijk denkend en handelend koper uit de openbaarmaking daarvan kan begrijpen op welk gebied het beleidsvoornemen betrekking heeft, wat de zakelijke inhoud ervan is en dat hij van de inhoud ervan kan kennisnemen.
6.3. De Inspraaknotitie is, anders dan de rechtbank heeft overwogen, niet integraal gepubliceerd in het gemeenteblad van 3 augustus 2016. Wel is in dat gemeenteblad, net als bij de mededelingen van de gemeente in de Zundertse Bode van dezelfde dag, het bericht gepubliceerd dat de Inspraaknotitie is te downloaden via www.zundert.nl via Inwoner, Actueel, Nieuws. Op deze Nieuwspagina is op 29 juli 2016 een bericht geplaatst over de Inspraaknotitie. In dit bericht is onder meer vermeld dat de gemeente Zundert op 29 maart 2016 een inloopmiddag voor de herinrichting van de Molenstraat heeft georganiseerd, dat tijdens de inloopmiddag en daarna de mogelijkheid heeft bestaan een reactie te geven op de plannen, dat er veel reacties zijn ingediend, dat hiervan een inspraaknotitie is gemaakt en dat per reactie in de notitie is aangegeven wat de gemeente hiermee gaat doen. De inspraaknotitie is op 24 mei 2016 vastgesteld door het college en op 22 juni 2016 besproken in een vergadering van de gemeenteraad, waarna de inspraaknotitie is vrijgegeven, aldus het bericht. Onderaan het bericht is een link naar de inspraaknotitie vermeld. Indien op deze link wordt geklikt, wordt de Inspraaknotitie zichtbaar, met op bladzijde 14, in de rechterkolom, het hier relevante beleidsvoornemen.
6.4. Partijen zijn verdeeld over het antwoord op de vraag of een redelijk denkend en handelend koper, die voorafgaand aan de aankoop van de woning onderzoek zou doen naar (toekomstige) ontwikkelingen die voor de waarde van de woning van belang kunnen zijn, kennis zou hebben genomen van het beleidsvoornemen. Voor het antwoord op deze vraag is de onder 6.2 van deze uitspraak vermelde rechtspraak het uitgangspunt.
6.5. Naar het oordeel van de Afdeling kan de publicatie in het gemeenteblad en de Zundertse Bode van 3 augustus 2016 niet leiden tot het oordeel dat de ontwikkeling in de Veldstraat voor een redelijk denkend en handelend koper op 23 november 2016 voorzienbaar was. In de publicatie is melding gemaakt van een notitie over de herinrichting van de Molenstraat. Daaruit valt niet af te leiden, mede gezien de niet onaanzienlijke afstand tussen de Molenstraat en de Veldstraat, dat deze notitie ook van belang zou kunnen zijn voor de verkeersstroom in de Veldstraat. Overigens geldt hetzelfde voor het nieuwsbericht dat op 29 juli 2016 op de gemeentelijke website is geplaatst. Uit die publicatie en dat nieuwsbericht zou een redelijk denkend en handelend koper niet de conclusie trekken dat in de Inspraaknotitie weleens een beleidsvoornemen zou kunnen staan over het verplaatsen van de busroute van de Molenstraat naar de Veldstraat en over het realiseren van bushaltes in de nabijheid van de woning. Die koper zou geen aanleiding zien om in het nieuwsbericht op de link naar de Inspraaknotitie te klikken.
* Rechtbank Noord-Holland 9 augustus 2023, ECLI:NL:RBNHO:2023:7652: Awb, Wabo; omgevingsvergunningen bouwen, afwijken bpl en wijzigen uitrit, negen woningen met bergingen en parkeerplaatsen, kruimelgevallenregeling, tijdelijke afwijking gebruik/10 jaar, beëindiging zonder onomkeerbare gevolgen, nieuwbouw/geen tijdelijk karakter, voorbereidingsprocedure, vvgb, 6:22 Awb, definitieve geschilbeslechting, tussenuitspraak
(…) Volgens vaste rechtspraak geldt dat alleen van deze afwijkingsbevoegdheid gebruik kan worden gemaakt als feitelijk mogelijk en aannemelijk is dat de vergunde activiteit zonder onomkeerbare gevolgen kan worden beëindigd. Niet van belang is of het aannemelijk is dat de vergunde activiteit ook daadwerkelijk na 10 jaar zal worden beëindigd.7
5.3 Eiser heeft in beroep terecht aangevoerd dat verweerder de omgevingsvergunning op een onjuiste wettelijke grondslag heeft gebaseerd. Met de verleende omgevingsvergunning is de bouw en het gebruik van 9 eensgezinswoningen mogelijk gemaakt. Anders dan verweerder, acht de rechtbank het niet feitelijk mogelijk en aannemelijk dat deze vergunde activiteit zonder onomkeerbare gevolgen kan worden beëindigd. Het gaat hier namelijk niet om alleen een wijziging in het gebruik van bestaande bouwwerken, maar om omvangrijke nieuwbouw. De nieuw te bouwen woningen zijn in strijd is met een bouwregel uit het bestemmingsplan. De woningen zijn niet relatief eenvoudig verplaatsbaar, maar zijn qua constructie juist bedoeld om aanzienlijk langer dan 10 jaar ter plaatse te blijven. De nieuwbouw heeft daarmee naar zijn aard geen tijdelijk karakter en niet voorstelbaar is dat de woningen na 10 jaar zonder onomkeerbare gevolgen kunnen worden afgebroken. De verwijzing in het bestreden besluit naar het in de Nota van Toelichting genoemde voorbeeld van de bouw van een flatgebouw, berust op een onjuiste lezing van deze toelichting. In (het hiervoor weergegeven deel van) deze toelichting staat immers juist dat niet aannemelijk is dat een dergelijk flatgebouw na afloop van de bepaalde tijd wordt afgebroken. De aangevraagde activiteit kan naar het oordeel van de rechtbank dan ook niet als tijdelijk zoals bedoeld in artikel 4, aanhef en onderdeel 11, van bijlage II van het Bor worden aangemerkt. Verweerder is daarom niet bevoegd om met toepassing van de kruimelregeling ten behoeve daarvan af te wijken van het bestemmingsplan.
7.2 Het belangrijkste verschil tussen de uitgebreide en de reguliere voorbereidingsprocedure is dat verweerder in de uitgebreide procedure alleen een omgevingsvergunning kan verlenen als de gemeenteraad door het afgeven van een zogenoemde ‘verklaring van geen bedenkingen’ (hierna: vvgb) instemt met de vergunningverlening.11 De gemeenteraad kan echter categorieën gevallen aanwijzing waarin een vvgb niet is vereist.12 Dat heeft de gemeenteraad van Koggenland gedaan. Het meest recente besluit daarover is op 1 maart 2023 bekendgemaakt.13 De rechtbank stelt vast dat het aangevraagde project valt in de aangewezen categorie ‘een woningbouwinitiatief met 49 of minder woningen in het bestaand stedelijk gebied volgens de provinciale omgevingsverordening NH2022’. Voor het afwijken van het bestemmingsplan hoefde verweerder in dit geval dus geen vvgb aan de gemeenteraad te vragen.
7.3 De rechtbank stelt verder vast de inbreuk dat het project maakt op het bestemmingsplan beperkt is. De 9 nieuwe woningen zijn op grond van het bestemmingsplan toegestaan en passen daar ook qua maatvoering in. Alleen voor wat betreft het type woning – gesloten bebouwing in plaats van (half)vrijstaande woningen – is er strijd met het bestemmingsplan. Daardoor is de kring van belanghebbenden die van deze inbreuk ruimtelijke gevolgen zullen ondervinden ook beperkt. Omdat verweerder de verleende omgevingsvergunning heeft gepubliceerd en geen anderen dan eiser een bezwaarschrift hebben ingediend, is aannemelijk dat door het voeren van de verkeerde voorbereidingsprocedure in dit geval geen andere belanghebbenden zijn benadeeld. Ook eiser is door dit gebrek niet benadeeld. Alles wat hij in een zienswijze in de uitgebreide procedure naar voren had kunnen brengen, heeft hij nu in de bezwaarprocedure kunnen aanvoeren. Bij deze stand van zaken zal de rechtbank dit procedurele gebrek met toepassing van artikel 6:22 van de Awb passeren. Dat betekent dat verweerder niet alsnog de uitgebreide procedure hoeft te voeren.
* Gerecht in eerste aanleg van Bonaire, Sint Eustatius en Saba 9 augustus 2023, ECLI:NL:OGEABES:2023:14: BW, Wet fin BES; onrechtmatige overheidsdaad, wetgeving, civiele rechter/bestuursrechter, exceptieve toetsing, afvalwaterverordening, collectieve belangen, aanvullende heffing hotels en restaurants/gelijkheidsbeginsel, onverbindend, buiten toepassing laten, verklaring voor recht/verbod
5.2 Het gerecht volgt het OLB niet in dit verweer. Indien een burger of bedrijf een algemeen verbindend voorschrift onverbindend acht en het inroepen en handhaven daarvan jegens hem onrechtmatig acht, brengen eisen van een doeltreffende rechtsbescherming mee dat hij dit aan de rechter moet kunnen voorleggen. De bestuursrechter kan die rechtsweg bieden via een exceptieve toetsing van een op grond van het algemeen verbindend voorschrift genomen besluit. Exceptieve toetsing door de bestuursrechter wil zeggen dat als een aan deze rechter voorgelegd besluit gebaseerd is op een algemeen verbindend voorschrift dat naar zijn oordeel met een algemeen rechtsbeginsel in strijd is, hij bij de beoordeling van dat besluit dat algemeen verbindend voorschrift buiten toepassing kan laten of onverbindend kan verklaren. Maar ook de burgerlijke rechter kan een rechtsweg bieden als er geen andere met voldoende waarborgen omklede rechtsgang openstaat waarin de rechtmatigheid van het algemeen verbindend voorschrift kan worden getoetst8. Dat is het geval als de rechtsgang van een exceptieve toetsing door de bestuursrechter onevenredig belastend zou zijn, of deze rechtsgang in het geheel niet openstaat. Dat laatste is bijvoorbeeld het geval bij een algemeen verbindend voorschrift waaruit een directe verplichting voor de burger volgt, dus zonder dat daarvoor eerst een besluit moet worden genomen9. Uit de afvalwaterverordening volgt echter geen directe verplichting als hier bedoeld, immers zal de individuele heffing voor afvalwater eerst na een daartoe op te leggen aanslag (besluit) zijn verschuldigd terwijl aanslagen op grond van de verordening nog niet zijn opgelegd. Niettemin kan een algemeen verbindend voorschrift al voor de inwerkingtreding ingrijpende gevolgen hebben voor een betrokkene als hij daarop vooruitlopend en ter voorbereiding daarop al belangrijke en ingrijpende beslissingen moet nemen. Ook in dat geval kan de vraag of het algemeen verbindend voorschrift rechtmatig is al aan de burgerlijke rechter worden voorgelegd en hoeft een op grond daarvan genomen besluit niet te worden afgewacht10.
5.3. In verband met het laatste hebben Bonhata c.s. onbestreden aangevoerd dat zij nu al met de gevolgen van de afvalwaterverordening worden geconfronteerd omdat zij op dit moment hun prijzen vanaf 1 oktober a.s., de datum van inwerkingtreding van de verordening, moeten aanpassen.
5.4. Het gerecht kan hen daarin volgen, althans in zoverre het de aanvullende heffing van USD 600,00 per jaar voor een hotelkamer of een restaurantkeuken betreft. Het totaal van deze aanvullende heffingen kan voor exploitanten van hotels en/of restaurants aanzienlijk zijn. Het is aannemelijk dat zij hun prijzen daarop zullen moeten aanpassen. In zoverre de vorderingen zich tegen deze aanvullende heffingen richten kan het gerecht daarvan in deze civiele procedure kennisnemen. Dat geldt echter niet voor de initiële heffing van jaarlijks USD 30,00 voor de percelen in het zorggebied met een drinkwateraansluiting en voor de heffing van jaarlijks USD 30,00 voor een rioolaansluiting. De hoogte van deze heffingen is beperkt waardoor het niet aannemelijk is dat deze op zichzelf genomen nopen tot een prijsaanpassing zoals hiervoor bedoeld.
5.13. Uit het voorgaande volgt dat de aanvullende heffing voor hotels en restaurants in strijd is met het gelijkheidsbeginsel, dat als een algemeen beginsel van behoorlijk bestuur heeft te gelden. Een deugdelijke onderbouwing voor het opleggen van een hoger tarief, althans een zoveel hoger tarief, aan hotels en restaurants dan aan gewone huishoudens of andere bedrijven met een rioolaansluiting, ontbreekt.
* Gerechtshof ‘s-Hertogenbosch 1 augustus 2023, ECLI:NL:GHSHE:2023:2515: BW; verklaring voor recht, tekortschieten nakoming, onrechtmatige daad, vaststelling bpl, huisvesting arbeidsmigranten, toezegging/maatstaf bestuursrechter, schending vertrouwensbeginsel, schade, causaal verband, schadestaat, verjaring
Maatstaf toezegging en nakoming
6.4 Het hof stelt voorop dat in het geval dat door de gemeente een toezegging is gedaan, de gemeente deze toezegging in beginsel dient na te komen. Het kan evenwel onder bijzondere omstandigheden naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar zijn om van de gemeente nakoming van de toezegging te verlangen (artikel 6:2 lid 2 BW).
6.5 Voor de beantwoording van de vraag of sprake is van een toezegging, sluit het hof aan bij de door de bestuursrechter ontwikkelde maatstaf (ABRvS 29 mei 2019, ECLI:NL:RVS:2019:1694). Van een toezegging is sprake als ambtenaren of derden, zoals een advocaat die door het bestuursorgaan is ingeschakeld, uitlatingen en/of gedragingen hebben gedaan die bij de betrokkene redelijkerwijs de indruk hebben kunnen wekken van een welbewuste standpuntbepaling van het bestuur over de manier waarop in zijn geval een bevoegdheid al dan niet zal worden uitgeoefend. Eén van de relevante aspecten daarbij is de deskundigheid van de betrokkene. Een vereiste is dat de uitlating en/of gedraging op een concrete situatie ziet. De Raad van State heeft met deze maatstaf er bewust voor gekozen dat voor de beoordeling van de vraag of sprake is van een toezegging het minder aankomt op wat het bestuursorgaan bedoelde en meer van belang is hoe de uitlating of gedraging bij een redelijk denkende burger overkomt. In ieder geval is niet van een rechtens bindende toezegging sprake indien de betrokkene besefte of had moeten beseffen dat de uitlating van de ambtenaar of de ingeschakelde derde ging over een beslissing die buiten de bevoegdheid van het bestuursorgaan lag of anderszins in strijd was met de toepasselijke rechtsregels. Ook is niet van een (afdwingbare) toezegging sprake als aan de betrokkene een voorbehoud – niet zijnde een algemene en (dus) ongerichte disclaimer – is gemaakt.
6.6 Vervolgens moet worden nagegaan of de toezegging aan het bevoegde bestuursorgaan kan worden toegerekend. Van toerekening is – volgens de door de bestuursrechter ontwikkelde maatstaf – sprake als de betrokkene op goede gronden mocht veronderstellen dat deze personen de opvatting van het bevoegde orgaan vertolkten. Ook met dit criterium gaat de Raad van State meer uit van het burger- dan van het bestuurlijke perspectief van de bevoegdheidsverdeling.
6.7 Zowel bij de in 5.3 genoemde civielrechtelijke maatstaf als bij de in 5.5. genoemde in het bestuursrecht ontwikkelde maatstaf , dient bij de beoordeling of de toezegging moet worden nagekomen tot uitgangspunt te worden genomen dat het overheidslichaam gehouden is de toezegging na te komen, dat het belang van degene die aanspraak maakt op nakoming zwaar weegt en dat zwaarderwegende andere belangen, waaronder belangen van derden of algemene belangen, aan nakoming in de weg kunnen staan. Hoe deze afweging uitvalt, is telkens afhankelijk van de omstandigheden van het geval. Naarmate belangen van derden of algemene belangen zich sterker tegen nakoming van de toezegging verzetten, zal zich eerder het geval voordoen dat degene aan wie de toezegging is gedaan naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid niet mag verlangen dat het overheidslichaam de toezegging nakomt. Dat kan in het bijzonder het geval zijn indien het overheidslichaam voorziet in een alternatief of compensatie, waardoor het nadeel door het niet nakomen van de toezegging op adequate wijze wordt ondervangen. Indien tegenover het belang bij de nakoming van de toezegging alleen een financieel belang van het overheidslichaam staat, zal niet snel mogen worden aangenomen dat nakoming van de toezegging niet mag worden verlangd. Het algemene belang bij een doelmatige besteding van publieke middelen kan onder omstandigheden evenwel zo zwaarwegend zijn dat dit aan nakoming van de toezegging in de weg staat. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn indien het belang dat met de toezegging werd gediend door een wijziging van omstandigheden zodanig is verminderd, dat de met de nakoming gemoeide kosten in een onredelijke verhouding tot dat belang zijn komen te staan (HR 24 december 2021, ECLI:NL:HR:2021:1957).
6.11 Alle omstandigheden meewegend, is het hof van oordeel dat [appellanten] voldoende gemotiveerd hebben gesteld – en de gemeente onvoldoende heeft betwist – dat de gemeente aan hen de toezegging heeft gedaan dat zij de op grond van de omgevingsvergunningen van 5 april 2011 en 5 februari 2023 gebouwde chalets op Fase 1A en 1B tot 2026 mochten gebruiken om arbeidsmigranten te huisvesten. [appellanten] hebben in dit kader uit de uitlatingen en/of gedragingen van de betrokken wethouder(s) en casemanager(s) redelijkerwijs de indruk kunnen krijgen dat sprake was van een welbewuste standpuntbepaling van het bestuur over de manier waarop in dit geval de bevoegdheid tot het verlenen van toestemming voor het huisvesten van arbeidsmigranten op het park (al dan niet via het bestemmingsplan) zou worden uitgeoefend.
6.14 FlexHotels was ten tijde van de gedane toezeggingen nog niet opgericht. In 2019 is de exploitatie van de chalets voor verhuur aan arbeidsmigranten ondergebracht in de nieuw opgerichte vennootschap Flexhotels . In beginsel kan dan ook niet worden aangenomen dat de door de gemeente omstreeks 2013 en 2014 gedane toezeggingen al aan FlexHotels waren gericht. Het hof is echter van oordeel dat in het onderhavige geval het beroep van [appellanten] op vereenzelviging slaagt. Van vereenzelviging kan sprake zijn wanneer aan de afzonderlijke identiteit van een rechtspersoon kan of moet worden voorbijgegaan. Het hof is van oordeel dat hier de afzonderlijke identiteit van FlexHotels BV een billijk resultaat verhindert. Tot aan maart 2019 werd de verhuur van de chalets door [De B.V.] geregeld. De toezegging door de gemeente is aan [De B.V.] gedaan, die door het niet nakomen van deze toezegging schade heeft geleden. Dat sinds 2019 de verhuur van de chalets aan arbeidsmigranten is ondergebracht in de nieuwe onderneming FlexHotels maakt niet dat geen sprake meer is van schade. Het wegdenken van de onderscheidenlijke rechtspersoonlijkheden leidt hier dan ook niet tot de situatie dat van een grotere (te vergoeden) schade sprake is dan in vergelijking met het geval dat de verhuur van de chalets aan arbeidsmigranten steeds bij [De B.V.] was gebleven. FlexHotels verricht dezelfde activiteiten als voorheen [De B.V.] . De belangen van FlexHotels zijn identiek aan de belangen van [De B.V.] en hierover kon voor de gemeente ook geen enkele onduidelijkheid of onzekerheid bestaan (zie Gerechtshof Arnhem 4 september 2012 ECLI:NL:GHARN:2012:BX6589).
6.16 Bij de laatste toets, of de gemeente de toezegging moet nakomen, moeten de betrokken belangen worden afgewogen. Het belang van [appellanten] – die aanspraak maken op nakoming – weegt daarbij zwaar. Het hof is van oordeel dat de gemeente hiertegenover onvoldoende heeft onderbouwd dat er in het onderhavige geval aan haar zijde zwaarderwegende andere belangen, waaronder belangen van derden of algemene belangen, aan nakoming in de weg staan. De gemeente is met haar toezeggingen een rechtens afdwingbare verbintenis aangegaan en diende haar toezeggingen dan ook na te komen. Door dit niet te doen, heeft zij onrechtmatig jegens [appellanten] gehandeld (schending van het vertrouwensbeginsel).
# = betrokkenheid STAB
! = (nog) niet gepubliceerd
Samenvattingen van jurisprudentie op STAB-site
Op de website van STAB wordt recente jurisprudentie ook samengevat.
De volgende uitspraken zijn deze week nieuw geplaatst:
ABRvS 2 augustus 2023 handhaving, het niet verrichten van ecologisch onderzoek voorafgaand aan na-isolatie van woningen is in strijd met de zorgplicht uit de Wnb
Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden 10 juli 2023 civiel recht, het hof vernietigt in kort geding een uitspraak van de rechtbank waarbij aan een lelieteler een verbod was opgelegd om gewasbeschermingsmiddelen te gebruiken.
ABRvS 26 juli 2023 paraplubestemmingsplan, de bovengrens van 250 bedden en 250 personen kwalificeert als ‘eis’ in de zin van artikel 4 van de Dienstenrichtlijn, deze eis is onvoldoende gemotiveerd.