Interview met bestuurder

2021 was een bijzonder jaar, niet in de laatste plaats omdat STAB 25 jaar bestond. Hoe hebben jullie dat gevierd?
STAB bestond in november 2021 precies 25 jaar, maar we waren al ruim anderhalf jaar aan de slag met een redacteur om een jubileumboek te maken. Het resultaat is echt prachtig geworden. We zijn er heel trots op, omdat het echt een mooie kijk op ons werk geeft. Het is veel meer dan alleen een overzicht van de afgelopen 25 jaar. Zo geven de interviews met onze collega’s een heel persoonlijk beeld hoe ze het werk ervaren. En ook prominente personen uit het omgevingsrecht komen aan het woord, die reflecteren op het werk van STAB en de mogelijkheden voor de toekomst. Voor het boek zijn we ook een misschien ongewone, maar heel interessante samenwerking met de KABK aangegaan. Het was heel bijzonder om ons werk door ogen van anderen te zien. Heel graag hadden we de resultaten van deze samenwerking willen presenteren in een galerie, maar dat kon door welkbekende omstandigheden helaas niet doorgaan. Maar het boek is ondanks de gemiste presentatie een groot succes: de eerste oplage bedroeg 500 exemplaren, maar we hebben al extra boeken moeten laten maken. We hebben ook heel veel leuke reacties gehad uit allerlei hoeken, dus het voelde toch als een feestelijk jubileum.

En wat heeft 2021 jullie verder gebracht?
2021 was voor STAB een zeer succesvol jaar. We hebben een hele hoge productie gedraaid; heel veel zaken die bij de opdrachtgever zijn blijven liggen door fysieke sluiting van de rechtbanken, hebben wij in 2021 in vaak korte tijd van advies voorzien. Hierbij zagen we ook een duidelijke trend dat de vraag naar advies in bouwkundige zaken toeneemt. Over de laatste paar jaar is dat veranderd van een enkele zaak per jaar tot een doorlopende stroom van deze kwesties. STAB heeft in 2021 bijvoorbeeld diverse keren geadviseerd in mijnbouwschade zaken als gevolg van de gaswinning in Groningen. De toename in vraag heeft zelfs geleid tot de oprichting van een nieuwe kennisgroep binnen STAB, die begin 2022 van start is gegaan. En daarnaast hebben we een paar “grote jongens” gehad. Uit de cijfers blijkt ook dat de complexiteit van zaken toeneemt. STAB werkt met een systeem waarbij we kunnen inschatten hoeveel onderwerpen in een zaak spelen, en hoeveel mensen daarvoor nodig zijn. Steeds vaker moeten we grote projectteams vormen met adviseurs uit meerdere kennisgroepen om binnen de termijn een goed advies te kunnen leveren. Neem bijvoorbeeld het circuit van Zandvoort. In dergelijke zaken is het echt alle hens aan dek, en moeten adviseurs uit alle kennisgroepen met elkaar verenigd aan de slag. Bovendien liggen dergelijke zaken ook erg gevoelig. Dat STAB onafhankelijk werkt, betekent niet automatisch dat de politieke gevoeligheid in de samenleving ons ontgaat. In deze zaak werd ook STAB geconfronteerd werd met bepaalde vormen van agressiviteit. Niet specifiek tegen één van de adviseurs, maar wel indirect omdat de kranten volstonden over mensen die zich uitspraken over het circuit, en daarom bedreigingen ontvingen. Dat voelde onveilig, en heeft ons aan het denken gezet.

Wat bedoel je daar precies mee?
Omdat we al vaker merkten dat mensen in de gesprekken met STAB soms onbehoorlijk gedrag vertoonden, hebben we contact gelegd met een agressie- en conflictexpert. Alle adviseurs hebben in kleine groepjes afgelopen jaar een training van haar gehad. In eerste instantie vonden de medewerkers dat niet zo nodig, omdat ze zich wel kunnen inleven dat mensen zich soms wat fel uiten. Volgens hen “hoort het nou eenmaal bij ons werk”. Maar eenmaal in gesprek met elkaar, bleek dat bijna iedere adviseur zich wel een situatie herinnerde, waarbij een onveilig gevoel bestond. Tot nu toe hebben adviseurs, omwille van het werk, de situatie vrijwel altijd voor lief genomen. Ze willen ten slotte informatie hebben, dus ze zorgen dat ze die krijgen. Door de training beseffen we dat bepaald gedrag niet door de beugel kan. De cursus leerde ons dat je nooit hoeft toe te staan dat je onder druk gezet wordt, en bood ook gelijk een handelingsperspectief hoe om te gaan met dergelijke situaties. De cursus en de nieuwe inzichten hebben zelfs geleid tot een aanpassing van de gedragscode. Het MT heeft de adviseurs ook duidelijk gemaakt dat ze te allen tijde achter de adviseurs zullen staan, mocht een dergelijke situatie zich voordoen. In één geval is de daad ook bij het woord gevoerd en is een advocaat door mij aangesproken en daarvan is melding gedaan aan de Afdeling. Die steun werd door de adviseurs gewaardeerd. We vinden dit een zeer belangrijk onderwerp, en zijn blij dat we deze stappen met de medewerkers hebben gezet.

2021 was dus een jaar met een aantal belangrijke thema’s die op het bord van STAB lagen. Was dat lastig om te managen met de lockdowns en maatregelen voor de medewerkers? Hoe hebben zij dat ervaren?
Ik kan niet anders zeggen dan dat onze medewerkers zich zeer flexibel hebben opgesteld. Natuurlijk was het soms lastig, maar ze hebben allerlei manieren gevonden om hun werk binnen de geldende beperkingen uit te voeren, ook het veldwerk. Net als in 2020 heeft ons Servicecenter afgelopen jaar keihard gewerkt om te zorgen dat de adviseurs in ieder geval over tal van mogelijkheden beschikten om hun werk te doen. Zo ontwikkelden ze een systeem waarin je via je telefoon een werkplek kan reserveren als dat echt nodig was. Uit een inventarisatie onder de medewerkers werd duidelijk wat de behoefte was om het werk goed te kunnen doen. Dit leidde onder andere tot aanpassing van de inrichting op kantoor: samenwerkplekken waarbij afstand houden mogelijk is. En we hebben de adviseurs ook een training geboden voor hybride vergaderingen. De adviseurs hebben volop gebruik gemaakt van de mogelijkheden die hen werden geboden. Juist als de omstandigheden moeilijk zijn, zie je de drive van onze mensen om kwaliteit te leveren onverminderd groot is. Ondanks deze successen, ziet het MT ook dat mensen het zwaar gehad hebben. We zijn dan ook echt blij dat er momenteel weer meer ruimte is om bij elkaar te komen. Hoe fijn alle Jaarverslag 2021, 7 hulpmiddelen ook zijn, er gaat toch niets boven even samen in een dossier duiken, of een gesprekje bij het koffieapparaat.

Tot slot, wil je ons al iets meegeven wat STAB voor 2022 in petto heeft?
Al jaren is sprake van de nieuwe omgevingswet, en die is opnieuw uitgesteld naar 2023. Dat neemt niet weg dat STAB zich daar ten volle op voorbereid. Een van de nieuwe onderwerpen die als gevolg van de Omgevingswet naar de rechtspraak gaan komen, zijn bijvoorbeeld onteigeningszaken. STAB is door de rechtspraak en de Afdeling gevraagd om zich te oriënteren op de impact die dit zal hebben zodat we de rechter ook in dergelijke kwesties van een goed advies te kunnen voorzien. Verder hebben we met het oog op de continue verbetering van de kwaliteit van ons werk de “Externe Toetsingscommissie” vorm gegeven (ETC). We hebben al een uitgebreid kwaliteitssysteem met feedback vanuit de rechtspraak, maar in het kader van transparantie is het van belang dat er een objectieve externe toets van de kwaliteit van de STAB verslagen wordt toegevoegd. En verder is STAB in 2021 gestart met werving van nieuwe collega’s. We weten dat in de komende paar jaar een aantal collega’s met pensioen zal gaan. Omdat we niet willen dat deze kennis verloren gaat, vinden we het belangrijk om vroegtijdig nieuwe collega’s aan te trekken, zodat er ruim voldoende tijd is voor kennisoverdracht.